xã Hàng Ngang - dấu xưa cảnh và người

thị trấn Hàng Ngang diễn ra từ ngã tư Hàng tuyến phố - Hàng Buồm tới ngã tư Hàng Đào - Hàng Bạc, dài 152m. Xưa kia, khu vực này thuộc xã Diễn Hưng, tổng Hữu Túc, huyện Thọ Xương. hiện tại, Hàng Ngang là 1 những tuyến đường sôi động, đông đúc nhất ở trọng điểm Thủ đô Hà Nội, nằm trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.

Thế kỷ 18, xã mang tên xã Hàng Lam, kề cạnh phố Hàng Đào. 2 con xã chuyên nhuộm vải với màu đặc trưng của giới quan lại quyền quý. Màu đào (đỏ) là sắc phục của quan đầu triều. Màu xanh lam là sắc phục của quan tứ phẩm. Cả hai phố còn kinh doanh áo xống, nên 1 thời còn được gọi là thị trấn Hàng Áo, thị trấn Hàng Yếm.

Sang thế kỷ 19, bên Trung Hoa xảy ra tao loạn, người dân phải chạy sang Việt Nam tị nạn. Họ chen chúc trên các loại tàu vượt biển. Nhìn đoàn người thiên cư thất thểu trong khoảng những chiếc tàu tràn xuống bãi cát, ngư dân nước ta gọi họ là “người TÀU”.

Người “TÀU” được triều đình nhà Lê cho phép đang ký tạm trú tại kinh kì Thăng Long (để dễ bề quản lý). Sau 2 năm, do ko muốn về nước phải đổi thay y phục theo phong tục Việt Nam, nên số người Trung Hoa di cư lánh nạn ấy chuyển sang có tên là người Minh Hương (người Việt gốc triều nhà Minh). phường Hàng Lam với sắp nửa là người Tàu, Minh Hương, rồi thị trấn mang tên mới Việt Đông.

phường Việt Đông gần cửa sông Giang Khẩu (sông Tô Lịch). Hà Khẩu (sông Hồng) trên bến dưới thuyền, đông vui, nhộn nhịp tiện lợi cho việc kinh doanh. các cửa hiệu mở ra suốt dọc phố. Chè Sinh Thái, chè Chính Thái, chè Ninh Thái, thuốc cao đơn hoàn tán, nhân thọ tuyến đường, Báo Bình An, hiệu vàng bạc, nữ trang, đồ sứ Giang Tây, áo xống bắt mắt v.v.

Con xã ngắn, vỏn vẹn có 65 số nhà, mà đã trở thị thành đông vui, sầm uất của Hà thành.

Để bảo đảm an toàn cho tài sản, chủ cửa hiệu yên tâm chăm lo cho việc kinh doanh, xã xây hai cái cổng kiên cố chặn ngang đầu và cuối phố, với cu li canh gác nghiêm nhặt, tới tối khóa chặt lại. có lẽ bởi vậy, phố lại được có tên mới: “Phố Hàng Ngang” - biệt dị với phương pháp gọi thông thường dễ hiểu của mọi thị trấn cổ: thị trấn Hàng thùng, phố Hàng Quạt, phố Hàng Nón, xã Hàng Điếu, xã Hàng Trống v.v.

Đầu thế kỷ 20, phố Hàng Ngang tập kết phổ biến hiệu buôn bán vải vóc cao cấp: Gấm, vóc, đoạn, nhiễu, sa tanh…nổi tiếng trong và ngoài nước: Phúc Lợi số nhà 7, lợi quyền số nhà 27, Trịnh Văn Bô số nhà 48, Phan Đức Thành số hai, Phan Thái Thành số 4, Phan Hoài Thanh số 68 v.v.

Ngôi nhà 48 Hàng Ngang là nơi ở của vợ chồng ông Trịnh Văn Bô và bà Hoàng Minh Hồ, thông suốt sang số nhà 35 Hàng Cân, được xây khang trang, đương đại nhất trên đường Hàng Ngang thời Đó.

Là doanh gia sung túc, đỗ tú tài, sử dụng thạo tiếng Anh, tiếng Pháp, giao thương mang những thương buôn Thụy Điển, Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, ông Trịnh Văn Bô còn mang nhà máy dệt và buôn bán bất động sản. Vợ chồng ông được giác ngộ cách mệnh sớm. Ngày 14.11.1944, ông ra nhập Đảng cùng sản Đông Dương và mặt trận Việt Minh, đồng thời còn là thành viên cốt cán trong ban di chuyển Tuần lễ Vàng. Ngày 17.9.1945, vợ chồng ông Trịnh Văn Bô và bà Hoàng Minh Hồ đã đóng góp 5.147 lạng vàng (tương đương 2 triệu đồng Đông Dương) cho Chính phủ cách mạng non trẻ, khi Đó đang phải đối mặt có ko ít thử thách. Đây là nguồn vốn đầu tư quý báu trong bối cảnh đất nước còn gần như cạnh tranh.

Ngôi nhà 48 Hàng Ngang là cơ sở vật chất cách mạng của Hà Nội, cơ sở bí ẩn an toàn của các nhà lãnh đạo tiền bối Nguyễn Lương Bằng, tắt thở Duy Tiến…Ngày 25.8.1945, những đồng chí Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Lương Bằng, trần Đăng Ninh đón bác bỏ Hồ về ở trong ngôi nhà 48 Hàng Ngang. Tại đây, bác bỏ đã chủ tọa cuộc họp trước hết của Thường vụ Hà Nội quyết định doanh nghiệp mít tinh để Chính phủ nhất thời ra mắt quốc dân đồng bào ngày 02/9/1945 tại quảng trường Ba Đình. Cũng tại nơi đây, bác Hồ đã thảo bản “Tuyên ngôn Độc lập” với tầm quan trọng to lớn trong lịch sử giữ nước của dân tộc.

những ngày bác Hồ khiến việc tại 48 Hàng Ngang, vợ chồng ông Trịnh Văn Bô cực kỳ chăm lo sức khỏe và bảo đảm an toàn tuyệt đối cho bác bỏ Hồ và những nhà lãnh đạo.

một hôm, bác Hồ hỏi: “Hai cô chú còn trẻ lại sinh được 4 con: 2 trai, 2 gái, cuộc sống no ấm, dư dật, gia tài phong túc, cô chú có bao giờ biết khổ ko ?”. Bà Hoàng Thị Minh Hồ trả lời: “Thưa cụ, chúng cháu chưa bao giờ biết khổ cả, nhưng chúng cháu với dòng nhục to, ngừng thi côngĐây là nhục mất nước cụ ạ !”. chưng Hồ bảo: “Đúng, mất nước là mẫu nhục to. Chúng ta phải kiên trì chiến đấu, ko sợ gian nan khó nhọc. Chúng ta một mực sẽ giành lại non nước, đất nước”.

Vợ chồng thương buôn sung túc hàng đầu Hà Thành lúc Đó đã phấn chấn đi theo kháng chiến. Ông Trịnh Văn Bô tham dự công tác trong Chính phủ tại Việt Bắc. Bà Hoàng Thị Minh Hồ là một trong các người trước nhất có mặt trên thị trường Hội liên hợp nữ giới Việt Nam.

Năm 1955, gia đình ông Trịnh Văn Bô cùng đoàn quân thắng lợi trở về Hà Nội. Ông cáng đáng chức Phó chủ tịch Ủy ban hành chính Hà Nội. Bà Hoàng Thị Minh Hồ công việc tại Hội đàn bà Việt Nam. Cả 2 đều làm cho việc nhiệt tình đến ngày về hưu. Ông, bà được Nhà nước tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất. Ông Trịnh Văn Bô còn được tặng danh hiệu “Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu” (trong số 4 người được tặng danh hiệu này, gồm: Lương Văn Can, Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Sơn Hà, Trịnh Văn Bô).

hiện giờ, Hàng Ngang vẫn là một trong các tuyến phố đông vui, nở rộ, sa sầm uất nơi trọng tâm Thủ đô. Suốt dọc phường san sát những cửa hiệu cá tính ranh sắc màu, thiết kế, luôn hấp dẫn quý khách trong và ngoài nước.

Giữa ko khí đô hội tỉnh thành, số nhà 48 Hàng Ngang là một điểm tham quan chứng tích lịch sử nghiêm chỉnh gắn liền có sự kiện trọng đại của đất nước. Đây là niềm tự hào của người dân Hà Nội, của thương gia Thủ đô, của nhân dân cả nước.