nguồn cội 2 tiếng Ba Đình

Ngày 02/9/1945, tại vườn hoa Ba Đình (Hà Nội), chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa - Nhà nước công-nông đầu tiên ở Đông Nam Á. 71 năm trôi qua, 4 chữ “Vườn hoa Ba Đình” đã in sâu vào tâm tưởng của đa dạng người dân Việt Nam, nhưng ko phải ai cũng tỉ mỉ “Ba Đình” mang nguyên cớ từ đâu? vì sao lại gọi là “Ba Đình Hà Nội”.

1. Tôi đem nghi vấn này xin thỉnh giáo Giáo sư Lê Văn Lan trong 1 lần gặp ông tới Bộ Tư lệnh Hải quân (Hải Phòng). Giáo sư cho hay: “Ngay đến người Hà Nội gốc cũng hiểu ko tỉ mỉ hoặc hiểu ko đúng về Ba Đình, mặc dầu nó đậm ý lịch sử và xuất hiện ngay sau khi chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập ngày 02/9/1945 tại Hà Nội”.

Vườn hoa Ba Đình năm 1945.

Theo Giáo sư Lê Văn Lan, Ba Đình là địa danh xã Ba Đình hiện giờ của thị xã Nga Sơn (tỉnh Thanh Hóa), gắn liền có cuộc khởi nghĩa Ba Đình do Đinh Công Tráng cầm quân trong thời gian 1886 - 1887 dưới thời Cần Vương chống thực dân Pháp xâm lăng cuối thế kỷ XIX. Trước khi phiên hiệu “xã Ba Đình” thành lập, ở vùng đồng chiêm trũng ngày Đó có 3 làng Mỹ Khê, Hương Thọ và Mậu cường thịnh. Mỗi làng sở hữu 1 ngôi đình, được xây ở vị trí một thể Nhìn vào, ko với vật chắn phía trước. Nhìn trong khoảng đình làng Mỹ Khê, dứt khoát phải thấy những đình Hương Thọ và Mậu hưng vượng. Nơi đây, khi mùa mưa tới, mỗi ngôi đình như 1 ốc đảo nhỏ giữa mông mênh đồng nước. tới được đình, chỉ có thể bằng tuyến đường độc đạo.

Cuối thế kỷ XIX, thực dân Pháp ồ ạt xâm lược nước ta trên diện rộng. dân chúng tỉnh giấc Thanh Hóa lúc Đó tổng thể và dân nghèo huyện Trung Sơn (nay là thị xã Nga Sơn), trong chậm tiến độ có người dân ở 3 làng Mỹ Khê, Hương Thọ và Mậu cường thịnh vùng dậy đấu tranh chống Pháp. nổi trội cuộc chống chọi thời ấy là Phong trào Cần Vương. những thủ lĩnh của phong trào như Phạm Bành, Đinh Công Tráng đã họp bàn cùng những tướng lĩnh về kế hoạch vun đắp căn cứ Ba Đình, đồng thời kêu gọi người dân góp tre, rơm rạ để xây dựng căn cứ công sự. Dân 3 làng Mỹ Khê, Thượng Thọ và Mậu hưng thịnh đã nhịn nhường nhà cửa, vườn tược, chuyển đi ở nơi khác để nghĩa binh xây căn cứ. Nhờ vậy, chỉ trong một tháng, căn cứ Ba Đình đã được kiến lập thành một cụm cứ điểm đương đầu vô cùng vững chắc. Cũng chính từ căn cứ này, phổ quát nghĩa sĩ, người dân đã tranh đấu anh dũng và hy sinh tại đây, trong chậm tiến độ có Anh hùng Đinh Công Tráng.

Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh tại quảng trường Ba Đình ngày nay.

Tháng 7/1945, Hà Nội tiến hành đổi tên một số đường, trong Đó có việc đổi một số tên con đường với chữ tây mang chữ ta. khi Đó, vườn hoa Puginier trước Phủ Toàn quyền được đổi tên thành vườn hoa Ba Đình. Người đổi tên những trục đường khi bấy giờ là thầy thuốc è Văn Lai - người Việt Nam trước nhất giữ chức Thị trưởng Hà Nội. giải thích về việc phải đổi tên trục đường, Giáo sư Lê Văn Lan cho biết: “Hầu hết những tên đường lúc Đó ở Hà Nội đều đặt theo tiếng Pháp, do người Pháp đặt. thí dụ Phủ Toàn quyền (nay là Phủ Chủ tịch) đặt là Merlin, mang đậm chất lịch sử văn hóa Pháp. khi mà chậm triển khai, các người yêu nước, người có công, nghĩa sĩ của ta thì không được vinh danh. do vậy việc đặt tên tuyến đường, tên thị trấn ở Hà Nội lúc chậm tiến độ là 1 cải cách mang ý nghĩa và tiếng vang lớn”.

Sau khi thầy thuốc nai lưng Văn Lai mệnh chung, ngày 30/8/1945, chủ toạ Chính phủ Hồ Chí Minh đã mời bác sĩ trần Duy Hưng làm Thị trưởng Hà Nội. 1 trong các nhiệm vụ mà ông trần Duy Hưng được giao khi chậm tiến độ là tiếp diễn công tác của ông trằn Văn Lai đã làm: xây dựng Công trình và ra duyệt y việc đổi tên và đặt tên số đông những tuyến phố xã và công trình công cùng của Thủ đô Hà Nội theo nguyên tắc xoá bỏ tàn tích thực dân, tôn vinh các chiến công và danh nhân Việt Nam, bảo tàng các địa danh truyền thống trong chậm triển khai sở hữu tên của những phường, phường trong khu thị trấn cổ và tiếp nhận với điều chỉnh các quyết định của người đi trước mình.

2. Trước ngày 02/9/1945, vườn hoa Ba Đình đã thành địa điểm lịch sử lúc được chọn để xây dựng lễ đài. Lễ đài đấy, ngay trên cổ mang bồn hoa cỏ hình tròn, mang vòng xuyến phổ biến. Đây chính là nơi tập trung nửa triệu người khi chậm triển khai khiến cho lễ “Thề độc lập”. Tại đây, ngày 02/9/1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập bất hủ, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cùng hòa, ban bố Chính phủ lâm thời ra mắt quốc dân đồng bào.

Tác nhái bài viết (bên phải) bàn luận có Giáo sư Lê Văn Lan về tên gọi Ba Đình.

Vườn hoa Ba Đình khi Đó là nơi “Lễ trường hằng ngày” của người dân Hà Nội. Sau sự kiện “Thề độc lập” tại Đó, Ủy ban Hành chính Hà Nội đã quyết định đổi tên chính thức vườn hoa Ba Đình thành vườn hoa Độc Lập. tới thời kì thực dân Pháp trở lại tạm chiếm Hà Nội (1947-1954), Thị trưởng Hà Nội là Dược sĩ Thẩm Hoàng Tín đã đổi tên vườn hoa Độc lập thành vườn hoả hồng Bàng, nhằm cho xứng hợp mang tên trục đường Hùng Vương chạy dọc hướng Bắc - Nam kéo dài từ hồ Tây qua. Mãi đến sau ngày phóng thích Thủ đô (10/10/1954), Bộ Tuyên truyền của nước Việt Nam Dân chủ cùng hòa mới quyết định đổi tên gọi lại vườn huê hồng Bàng thành vườn hoa Ba Đình như trước đây, đồng thời bảo lưu địa danh nơi Hồ chủ tịch đọc Tuyên ngôn Độc lập.

Sau ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954), Bộ Tuyên truyền của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa mới quyết định đổi tên gọi lại vườn hoa hồng Bàng thành vườn hoa Ba Đình như trước đây, cùng lúc bảo lưu địa danh nơi Hồ chủ toạ đọc Tuyên ngôn Độc lập.

3. Tháng 8/1987, UBND quận Nga Sơn đơn vị kỷ niệm 100 năm Khởi nghĩa Ba Đình. Trong sự kiện này, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã về thăm lại chiến khu Ba Đình, trong chậm triển khai thăm 3 làng Mỹ Khê, Hương Thọ và Mậu hưng thịnh. Tại buổi chuyện trò sở hữu người dân nơi đây, Thủ tướng mong muốn người dân Ba Đình phát huy truyền thống quê hương, vun đắp kinh tế giàu mạnh trong công đoạn đổi mới, xứng có tên gọi Ba Đình thân thương.

Cũng vào tháng 8/1987, Trường cấp III huyện Nga Sơn đã quyết định đổi tên thành Trường Ba Đình để ghi nhớ công ơn của Anh hùng Đinh Công Tráng nhân sự kiện 100 năm Khởi nghĩa Ba Đình. Bài hát “Nắng Ba Đình” của tác giả Hữu Nguyên cũng có mặt trên thị trường trong sự kiện này. Lời bài hát: tự hào thay mái trường ngày nay/ 1 ngày vui nắng về tràn đầy/ rạo rực thay tâm hồn mê say/ là chúng tôi thầy trò yêu dấu/ Ba Đình ơi, Ba Đình ơi/ nắng Ba Đình tỏa sáng nơi nơi/ nay về đây, sở hữu niềm vui/ trên quê hương Ba Đình lịch sử/ vui sao lòng tự hào/ trong tim tình dạt dào/ từ nay trường được có tên mới/ phơ phới màu cờ/ trên mái trường Nga Sơn mến yêu, được nhiều thế hệ học trò và dân chúng biết tới và lưu truyền cho tới bây giờ.

hiện nay, Ba Đình thuộc thị xã Nga Sơn (tỉnh Thanh Hóa. Phía Bắc giáp Nga Vịnh, Nam giáp Nga Thắng, Đông giáp Nga Văn, Tây giáp thị xã Hà Trung. phương pháp Ba Đình 3km về phía Đông Nam là núi Sa Liễn (núi Sến). Xa hơn chút nữa là núi Chiêm Ba, Tam Linh, núi Vân Hoàn nằm bên sông Lèn và bến đò Thắm. Phía Tây có núi Giao Thụy, phía Đông Bắc là dẫy núi Tam Điệp chập chồng hiểm trở, như bức tường thành bao bọc chở che cho người dân xứ sở dưa đỏ sở hữu truyền thuyết Mai An Tiêm và trong khoảng Thức gặp tiên.

Ngày 2/12/1992, tại Quyết định số 3959 QĐ/BVHTT, Chiến khu Ba Đình đã được Bộ Văn hóa - thông báo xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp đất nước.